TUVA TÜRKLERİ

tarafından almila.eda Salı Mart 03, 2009 2:11 pm

İnternet sayfalarında ya da kitaplarda fazla gecmediği için pek bilinmeyen Tuva Cumhuriyeti bugün Rusya'ya bağlı özerk bi cumhuriyet olup nüfusu 250.000'in üzerindedir. Güneyinde Moğolistan Cumhuriyeti, Doğusunda Buryat Özerk Cumhuriyeti, Kuzeydoğusunda İrkutsk Oblastı, Kuzeyinde Krasnoyarsk Oblastı ve Hakas Özerk Cumhuriyeti, Batısında Altay Özerk Cumhuriyeti ile sınırlırdır. Ülkenin kuzeyini boydan boya çevreleyen Sayan Dağları; adeta Rusya'yla doğal bir sınır teşkil etmektedir.Bu dağları aşma güçlüğünden dolayı, Sibirya'nın hemen bütün yerlerine ulaşan demiryolu ağı Tuva Cumhuriyeti'ne girememiştir.
"Ülke topraklarının %82'si dağlık, %18'i ise ovalarla kaplıdır. En yüksek silsile 3976 metreyle Möñgün Tayga (Gümüş Orman)'dır". Dağlık bölgelerin büyük bölümü aynı zamanda ormanlarla kaplıdır.
Ülke nehirlerle kaplıdır. Bu nehirlerden en önemlisi Yenisey'dir. Yenisey, Tuva topraklarından doğan "Beg Hem" ve "Kaa Hem" Irmakları'nın katıştığı yerde "Ulug Hem" (Yenisey) adını alır. Bu nokta, aynı zamanda ülkenin başkenti Kızıl şehrinin kurulu bulunduğu yerdir. Ülkenin Batısında çeşitli derelerin katılmasıyla büyüyen "Hemçik" nehri de Yenisey'e kavuşur. Bu nehirlerin üzeri kış aylarında donar ve yaz aylarında yapılan nehir ulaşımı yapılamaz. Eskiden balık açısından çok zengin olan nehirler son zamanlarda yapılan şuursuz avlanma ve kirlenmeden dolayı bu özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir.
Tuva Sibiiya sınırları içinde bulunan ve dört mevsimin görüldüğü bölgelerden biridir. Ülkede ocak, şubat aylarının ortalama sıcaklığı -25°, -35°dir. Mayıs-Ağustoıs ortalaması ise gündüzleri +20°, +30°dir.
Günümüz Tuva Türkleri'nin yaşadığı toprakları üzerinde, tarih boyunca millet veya kavimlerin hakim olduklarını görüyoruz: M.Ö. III-M.S.II. yüzyıllarda Hunlar, II.-V. yüzyıllarda İskitler V.-VIII. yüzyıllarda Köktürkler, VIII.-XVI. yüzyıllarda Uygurlar, IX-XIII. yüzyıllarda bugünkü Hakas ve Kırgızlar'ın ataları olan Yenisey Kırgızları, XIII.-XVI. yüzyıllarda Moğollar, XVII.-XVIII. yüzyıllarda Altın Hanlar-Cungarlar bu topraklarda hüküm sürerler. Aynı bölge 1717-1911 yıllarında Mançurya'nın hakimiyetinde kalır. Tuva tarihinin günümüze ulaşan ve halkın muhayyilesinde yaşayan en önemli hadiselerinden biri 1883-1885 yıllarında cereyan eder.
Bu tarihte Mançur (Çin) emperyalizmine başkaldıran Tuva kahramanlarının çoğu kısa sürede yakalanarak idam edilir. Kalan altmış kişi dağlara çıkarak iki yıl boyunca, koca imparatorluk ordusuya mücadelesine devam eder. Sonunda büyük bir güç üzerlerine gönderilir. Bugün "Süt Höl" olarak bilinen yerde kıstırırlar ve yakalanarak işkenceye tabi tutulurlar. Kafaları vücutlarından koparılır ve Tuva kültüründe kutsal kabul edilen aşıtlarda sırıkların üzerine geçirilir. Bu olay KÜRŞAT VE KIRK ARKADAŞININ BAŞ KALDIRIŞININ ASIRLAR SONRA YENİDEN TEZAHURU GİBİDİR.
Türkçe'nin Tuva (kendilerince Tıva) lehçesiyle konuşan bu halk Türk kültürünü tüm saflığıyla korumustur. Keşke oradaki halk ve yöneticilerle bir şekilde dialoga geçilse de orada okkumak için bekleyen Türk gençlerine Türkiye'de okuma şansı verilse belki o zaman gelecek için Türk Birliği için bir adım atılmış olur...[i][b]